U bướu là bệnh lý do sự rối loạn tế bào xảy ra trong cơ thể. Bệnh có thể phát triển ở bất kỳ bộ phận hoặc cơ quan nào. Có nhiều tác nhân sinh u bướu, dưới đây là 6 tác nhân sinh u mà các chuyên gia khuyên bạn nên tránh xa. Hãy cùng tìm hiểu.
Khối u bướu là gì?
U bướu là một khối mô bất thường, phát triển quá mức và không hài hòa với các mô bình thường kế cận. Bình thường sự cân bằng giữa tốc độ quá trình sinh mới và chết tế bào được điều hòa chặt chẽ, đảm bảo cho tính toàn vẹn của cơ quan và mô. Khi có những đột biến xảy ra trong ADN, cơ chế chết theo chương trình của tế bào bị phá vỡ, có thể dẫn đến u bướu.
Các tế bào u bướu tiếp tục phát triển, tốc độ phân bào gia tăng, mất tính biệt hóa, không còn tính chất ức chế tiếp xúc, xâm lấn các tổ chức lành xung quanh, di căn đến hạch bạch huyết và tạng khác của cơ thể.
6 tác nhân sinh u bướu mà bạn nên tránh xa
U bướu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên, các báo cáo chỉ ra rằng, phần lớn u bướu được phát triển từ những thói quen có hại cho sức khỏe, hình thành trong thời gian dài và tích tụ dần, gây độc đối với cơ thể. Một số tác nhân có thể được kể đến như sau:
1. Thuốc lá
Đây là nguyên nhân phổ biến của những loại u phổi, thực quản, thanh quản, tụy…
Trong khói thuốc lá có hơn 70 loại hóa chất độc hại khác nhau có thể gây u bướu, đặc biệt như niken, cadmium, benzopyren…
Các chứng minh cho thấy rằng những người không hút thuốc nhưng sống cùng với những người hút và hít khói thuốc lá thường xuyên cũng có nguy cơ mắc những bệnh liên quan đến hút thuốc lá như chính người hút, nhất là phụ nữ và trẻ em.
2. Lạm dụng rượu bia
Đa số mọi người đều biết uống rượu bia nhiều không có lợi cho sức khỏe, tuy nhiên ít người biết rằng nó cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc u bướu, đặc biệt là các bệnh lý về gan.
3. Ăn uống không lành mạnh
Không ai nghĩ rằng ăn uống hàng ngày lại là một con dao hai lưỡi, có thể là yếu tố nguy cơ dẫn đến u bướu.
Một chế độ ăn nhiều mỡ động vật, ít chất xơ sẽ làm tăng nguy cơ mắc u ở đại tràng và vú. Các chất bảo quản, nhuộm màu thực phẩm có nguồn gốc hóa học, chất trung gian chuyển hóa và sinh ra từ thực phẩm bị nấm mốc lên men cũng là nguyên nhân gây ra nhiều loại u bướu ở đường tiêu hóa như u dạ dày, gan, trực tràng…
Những món ăn như cà muối, dưa muối, thịt hun khói… có chứa rất nhiều muối nitrat, nitrit là các chất gây u bướu ở thực quản và dạ dày.
Dưa muối có thể là tác nhân sinh u bướu
Chính vì thế, bạn không nên “coi thường” chế độ ăn uống hàng ngày. Hãy tự xây dựng cho bản thân một chế độ ăn “sạch” giúp làm tăng sức đề kháng, tăng khả năng miễn dịch. Đặc biệt, trong thức ăn có chứa một lượng lớn những chất chống oxy hóa, có thể trung hòa các gốc tự do độc hại trong cơ thể, giúp kiểm soát quá trình oxy hóa, tạo điều kiện cho một cơ thể khỏe mạnh.
4. Ô nhiễm môi trường
Ở nước ta, hóa chất bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ được dùng phổ biến trong nông nghiệp. Đây chính là yếu tố nguy cơ gây u vú và một số bệnh lý u bướu khác.
5. Các tác nhân vật lý
Bức xạ ion hóa như tia X, các chất phóng xạ dùng trong y học có khả năng gây tổn thương gen và sự phát triển tế bào. Tác động của tia phóng xạ gây u bướu phụ thuộc vào tuổi, liều lượng tiếp xúc và cơ quan bị tiếp xúc. Cơ quan nhạy cảm với tia phóng xạ là tuyến giáp và tủy xương.
Tia cực tím có trong ánh sáng mặt trời là tác nhân gây nên các bệnh lý về da, nguy hiểm nhất là ung thư da. Những người thường xuyên phải làm việc ngoài trời thiếu phương tiện che nắng có nguy cơ bị ung thư da cao hơn người bình thường.
6. Lối sống lười vận động
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, ít vận động thể lực là nguyên nhân gây ra 21-25% trường hợp u bướu ở vú và ruột.
Vận động thể lực giúp con người có một sức khỏe tốt, hạn chế được bệnh tật, kéo dài tuổi thọ. Đối với bệnh u bướu, nhiều nghiên cứu khẳng định vận động thể lực là yếu tố quan trọng góp phần phòng chống các bệnh.
